2003-04-15 16:59:49

Walory środowiskowe

WALORY ŚRODOWISKA Gmina Osięciny położona jest na obszarze historycznej Ziemi Kujawskiej, stanowiącej kolebkę polskiej państwowości. Jest to rejon, gdzie osadnictwo datuje się od wielu stuleci, a jego najstarsze ślady sięgają okresu sprzed 5000-7000 lat.

Fakt ten zadecydował, że środowisko przyrodnicze było intensywnie wykorzystywane dla celów gospodarczych. Silna antropopresja, trwająca zwłaszcza przez okres ostatnich pięciu wieków, doprowadziła do głębokich zmian ilościowych i jakościowych środowiska. Praktycznej likwidacji uległy lasy. Przeprowadzone na szeroką skale prace melioracyjne doprowadziły do zaniku zdecydowanej większości wód powierzchniowych. Aktualnie pozostały nieliczne naturalne zbiorniki o silnie obniżonym zwierciadle wody, często całkowicie porośnięte roślinnością wodną.
Wyraźne akcenty przyrodniczo-krajobrazowe tworzą zespoły roślinności przyzagrodowej. Rozproszona zabudowa wiejska wraz z towarzyszącą jej obudową przyrodniczą tworzą charakterystyczny krajobraz rolniczy o często antropgenicznej strukturze.
Do niewątpliwych walorów przyrodniczych gminy Osięciny zaliczyć można również lasy. Tworzą one trzy niewielkie kompleksy położone w rejonach wsi: Osięciny, Samszyce i Borucin. Ogółem zajmują powierzchnię ca 613 ha., co stanowi 5% obszaru gminy. Obejmują siedliska grądowe oraz lasu mieszanego. Obecny skład gatunkowy jest antropogenicznie przebudowany. Stosunkowo znaczny jest udział sosny i brzozy. Dęby oraz inne gatunki liściaste charakterystyczne dla wspomnianych siedlisk stanowią jedynie domieszkę.
Szczególny walor lasów polega na ich funkcji przyrodniczej. Dotyczy to w szczególności ich roli jako regulatora stosunków wodnych. Wprawdzie stosunkowo nieduża powierzchnia lasów powoduje, że nie mają one decydującego wpływu na ogólny bilans wodny gminy. Jednak w przypadku zlewni cząstkowych, w obrębie których znajdują się kompleksy leśne, ich znaczenie dla stosunków wodnych jest oczywiste.


OBSZARY ŚRODOWISKA PODLEGAJĄCE OCHRONIE.
Lasy na terenie gminy, administrowane przez Nadleśnictwo Włocławek, zostały włączone w skład tzw. promocyjnego kompleksu leśnego. Powinno to przyczynić się do zwiększenia praktycznej ochrony lasów, ich przebudowy gatunkowej oraz zwiększenia
powierzchni. Jest to szczególnie ważne ponieważ, jak wspomniano wcześniej, gmina charakteryzuje się bardzo niskim wskaźnikiem lesistości.
Ważną funkcją w systemie chronionych obiektów przyrodniczych pełnią dawne parki dworskie. Aktualnie na terenie gminy jest 9 parków w miejscowościach: Borucinek, Borucin, Jarantowice, Kościelna Wieś, Krotoszyn, Latkowo, Osięciny, Szalonki, Półkownikowo, Pocierzyn. Są to w zdecydowanej większości obiekty zaniedbane i zniszczone. Mimo to stanowią, jednak w dalszym ciągu ważne enklawy przyrodnicze o stosunkowo bogatym składzie florystycznym. Są ostoją dla licznej fauny. Stanowią również istotne elementy systemu ekologicznego gminy.
Wobec niskiego poziomu lesistości gminy, duże znaczenie mają kompleksy roślinne tworzone przez zadrzewianie w śródpolne, przydrożne itp. Pełnią one wieloraki funkcje przyrodnicze i ochronne. Z tego też powodu powinny być traktowane jako jeden z walorów zasługujących na uwagę i ochronę.
Bardzo istotnym składnikiem (walorem) środowiska przyrodniczego są obszary podmokłe. Tworzą je zarówno łąki i jak kompleksy łąkowo-bagienne oraz drobne mokradła. Łącznie obszary podmokłe zajmują ca 325 ha, co stanowi 2,6% powierzchni gminy. Ich rola w środowisku przyrodniczym jest szczególnie istotna, ponieważ tworzą tzw. hydrotopy, będące regulatorami stosunków wodnych oraz podstawowymi elementami systemu ekologicznego gminy Osięciny. Dodatkowo ich znaczenie podnosi fakt, że analizowany teren leży w obszarze wododziałowym Wisły i Odry oraz obszarze źródliskowym Zgłowiączki i Kanału Bachorze.
Istnienie obszarów podmokłych zabezpiecza elementarne warunki egzystencji dla środowiska biotycznego oraz funkcjonowanie systemu ekologicznego gminy. Obszary podmokłe, poprzez swój regulujący wpływ na stosunki wodne, umożliwiają efektywniejsze wykorzystanie naturalnej zasobności gleby. Wpływ ten jest szczególnie widoczny na obszarach rolnych sąsiadujących bezpośrednio z podmokłościami. Zasilanie podsiękowe pozwala na utrzymanie wegetacji nawet w okresach nasilonej suszy glebowej.
Na terenie gminy Osięciny można wyodrębnić trzy główne kompleksy obszarów podmokłych. Pierwszy związany jest przestrzennie z doliną Kanału Bachorze. Drugi tworzy ciąg różnopowierzchniowych przegłębień terenowych wypełnionych osadami organogenicznymi o silnym nawodnieniu, położony w sąsiedztwie wsi: Wola Skarbkowa, Półkownikowo i Nagórki. Trzeci rejon występowania obszarów podmokłych obejmuje południowe fragmenty gminy leżące w obrębie wsi: Samszyce, Powałkowice i Borucin.
Stosunkowo duże znaczenie dla stosunków i środowiska posiadają drobne formy morfologiczne wykształcone w postaci niewielkich zagłębień wypełnionych nawodnioną materią organiczną. Ich funkcja podobna jest do dużych obszarów podmokłych, z tym że oddziaływanie ograniczone do znacznie mniejszej powierzchni. Z powodzeniem jednak pełnią rolę lokalnych regulatorów stosunków wodnych jak również swoistych filtrów ekologicznych dla wód gruntowych. Stanowią również węzły wymiany energii i materii w łańcuchu strukturalnym systemu ekologicznego gminy.
Ważnym elementem systemu ekologicznego gminy jest dolina Kanału Bachorze. Ciek ten stanowi oś regionalnego korytarza ekologicznego łączącego system przyrodniczy doliny Wisły i Jeziora Gopła.

Informacje o artykule

Autor:
Zredagował(a):
Data powstania:	15.04.2003 16:59
Data ostatniej modyfikacji:	13.12.2004 10:37
Liczba wyświetleń:	992

Artykuły archiwalne

Lp.	Tytuł	Data modyfikacji	Zredagował